Pablo Picasso is waarschijnlijk de beroemdste kunstenaar van de twintigste eeuw. De in Spanje geboren virtuoos is daarnaast de bekendste kunstenaar van de moderne kunst. Met een uitgesproken stijl en scherp oog voor artistieke details. Er was geen andere artiest, vóór Pablo Picasso. Die zo’n impact en invloed had en nog steeds heeft op de moderne kunstwereld. Met gelouterde erkenning van zowel fans als kunstcritici. Tijdens zijn carrière maakte hij meer dan 50.000 kunststukken. Waaronder een veelvoud aan schilderijen, keramische kunstwerken en beeldende kunst. Maar ook kunstgerelateerde voorwerpen in de wereld van het decorontwerp. Picasso’s vermogen om werken te produceren in een verbazingwekkende reeks verschillende stijlen maakte hem al tijdens zijn vroege leven alom gerespecteerd. Na zijn dood in 1973 is zijn aanzien als kunstenaar en inspiratiebron voor collega kunstenaars alleen maar gegroeid. Zijn faam is tot het absolute hoogtepunt gestegen. Hij is zonder twijfel voorbestemd om zich te mogen laten onderscheiden als een van de grootste, zoniet de grootste kunstenaar aller tijden.
Pablo Picasso’s vroege jeugd
Pablo Picasso werd geboren in Malaga, Spanje, als zoon van José Ruiz Blasco en Maria Picasso López. Zijn volledige naam is veel langer dan zijn roepnaam Pablo Picasso, en volgens traditioneel Andalusisch, Spaans gebruik. Eert zijn vader verschillende familieleden en heiligen, verwerkt in de naam van zijn zoon. De naam luidt voluit: Pablo Diego José Francisco de Paula Juan Nepomuceno Crispín Crispiniano María Remedios de la Santísima Trinidad Ruiz Picasso. Ook vader was actief in de schilderswereld als schilder en tevens kunstprofessor. Hij was al snel onder de indruk van de tekenenvaardigheid van zijn zoon. Op 7 leeftijd begon Pablo Picasso met de artistieke les van zijn vader. Vanwege zijn traditionele academische opleiding, geloofde Blasco dat de training moest bestaan uit het kopiëren van bestaande meesterwerken. En het tekenen van de menselijke vormen van de mensen.
Verhuizing
In 1891 toen hij 10 jaar oud was, verhuisde het gezin naar A Coruña te Galicië in Spanje. Waar de plaatselijke onderwijsinstelling, Blasco aannam als professor. Het gezin bracht er vier jaar door. Blasco vond dat zijn zoon hem op slechts 13 jarige leeftijd al overtrof als kunstenaar. Naar verluidt beloofde hij het schilderen op te geven en zich volledig te kunnen focussen op de artistieke toekomst van zijn zoon.
Ze verhuisden naar de stad Barcelona en Blasco vervolgde zijn werkzaamheden als professor bij de kunstacademie aldaar. Onder de indruk van de artistieke kwaliteiten van zoonlief. Overtuigde hij het kunstbestuur dat zijn zoon het toelatingsexamen mocht afnemen. Hij slaagde voor zijn intake en werd na de toelatingsprocedure op 13 jarige leeftijd toegelaten in het onderwijs. Op 16 jarige leeftijd werd hij uitgenodigd om te gaan studeren bij de belangrijkste Spaanse kunstschool in Madrid. De Real Academia de Bellas Artes de San Fernando. Pablo Picasso was een opstandige student en had lak aan de formele etiquette en besloot al snel zijn colleges niet meer te volgen. Hij vulde zijn dagen met bezoekjes aan het Museo Nacional del Prado te Madrid, waar op dat moment exposities van Francisco José de Goya y Lucientes en El Greco (Domḗnikos Theotokópoulos) te zien waren.
Kubisme
Het was een samenloop van invloeden. Van Paul Cézanne en Vincent van Gogh, tot archaïsche en tribale kunst. Die Pablo Picasso er rond 1907 toe aanzette zijn figuren meer gewicht en meer structuur te geven. En ze zetten hem uiteindelijk op het pad naar het kubisme. Waarin hij de conventies van het perspectief die de Renaissance kunst hadden gedomineerd, deconstrueerde. In deze periode gebruikte de stijl die Georges Braque en Pablo Picasso ontwikkelden voornamelijk neutrale kleuren. Was gebaseerd op het “uit elkaar halen” van voorwerpen en het “analyseren” van hun vormen. Het kubisme, vooral de tweede vorm, bekend als het synthetisch kubisme.
Speelde een grote rol in de ontwikkeling van de westerse kunstwereld. Werken van deze fase benadrukken de combinatie, of synthese, van vormen in het beeld. Kleur is uiterst belangrijk in de vormen van de voorwerpen omdat ze groter en decoratiever worden. Niet geschilderde voorwerpen, zoals kranten of tabaksverpakkingen, worden vaak op het doek geplakt in combinatie met geschilderde delen. Het opnemen van een grote verscheidenheid aan vreemde materialen wordt vooral geassocieerd met Picasso’s nieuwe techniek van de collage. Deze collagetechniek benadrukt de verschillen in textuur en stelt de vraag wat werkelijkheid en wat illusie is in de schilderkunst. Met zijn gebruik van kleur, vorm en geometrische figuren. En zijn unieke benadering om beelden af te beelden, veranderde Pablo Picasso de richting van de kunst voor de komende generaties.
Inspiratiebron
Als kunstenaar en vernieuwer is Pablo Picasso samen met Franse schilderscollega Georges Braque verantwoordelijk voor de oprichting van de kubistische beweging. Het kubisme was een Avant-garde architectuur die het licht van de Europese schilder- en beeldhouwkunst. Voorgoed veranderde en tegelijkertijd de hedendaagse architectuur, muziek en literatuur beïnvloedde. In het kubisme worden onderwerpen en objecten in stukken gebroken en opnieuw gerangschikt in een abstracte vorm. In de periode van ongeveer 1910 tot 1920, toen Pablo Picasso en Georges Braque in Frankrijk de basis legden voor het kubisme. Waren de effecten ervan zo groot dat het uitlopers als het dadaïsme, futurisme en constructivisme in andere landen inspireerden.
Pablo Picasso is ook de uitvinder van de geconstrueerde beeldhouwkunst en de mede uitvinder van de collagekunst. Hij wordt ook beschouwd als een van de drie kunstenaars in de twintigste eeuw. Die de elementen van de plastische kunst hebben gedefinieerd. Deze revolutionaire kunstvorm leidde de maatschappij naar maatschappelijke vooruitgang. In de schilderkunst, beeldhouwkunst, prentkunst en keramiek door het fysiek manipuleren van materialen die voorheen niet gesneden of gevormd waren. Deze materialen waren niet alleen plastisch. Het waren dingen die op de een of andere manier gevormd konden worden, meestal in drie dimensies.
Oeuvre
Het oeuvre van Pablo Picasso is enorm en strekt zich uit van creaties uit zijn vroege kinderjaren tot kort voor zijn overlijden. Bij het bestuderen van de verslagen van zijn vroege werk, door experts. Wordt algemeen gedacht dat er een verschuiving plaatsvond in stijl. Waarbij de kinderlijke kwaliteit van zijn tekeningen verdween. Wat het officiële begin van zijn carrière inluidde, omstreeks 1894 toen Pablo Picasso net 13 jaar was. Op 14 jarige leeftijd schilderde hij portret van tante Pepa (1896). Een opvallende verschijning die een van de beste portretten uit de Spaanse geschiedenis wordt genoemd. En op 16 jarige leeftijd creëerde Pablo Picasso zijn bekroonde Wetenschap en liefdadigheid (1897).
Zijn techniek voor realisme, zo ingeprent door zijn vader en zijn jeugdstudies, ontwikkelde zich met zijn kennismaking met symbolistische invloeden. Het bracht Pablo Picasso ertoe zijn eigen kijk op het modernisme te ontwikkelen. En vervolgens zijn eerste reis naar Parijs te maken. De dichter Max Jacob, een nieuwe vriend uit Parijs, leerde Pablo Picasso vervolgens de Franse taal. Ze deelden een appartement en omdat ze in relatieve armoede leefden, was het niet ongebruikelijk om kunstwerken te verbrandden om het appartement enigszins warm te kunnen houden.
Pablo Picasso zal zijn volwassen leven voornamelijk in Frankrijk doorbrengen. Zijn werk is grofweg verdeeld in periodes waarin hij complexe thema’s verwerkt in zijn creaties. Dit zijn opeenvolgend de: Blauwe periode, Roze periode, Kubistische periode, Klassieke periode, Surrealistische periode en de Abstracte periode. Het artikel belicht de meest bewogen periode.
De Blauwe periode
De grillige periode waarin Pablo Picasso leefde in relatieve armoede. Het is veelvuldig terug te zien in zijn schilderijen die in essentie monochroom zijn in blauw- en blauwgroene tinten. Slechts af en toe aangevuld met andere kleuren. Picasso’s werken in deze periode tonen treurnis alom met grote armoede, prostitutie en de postume portretten van vriend Carles Antoni Cosme Damià Casagemas i Coll. Na diens overlijden, met als hoogtepunt het sombere allegorische schilderij La Vie (1903). Het portretteert de innerlijke kwelling, de worsteling om een goed bestaan te kunnen opbouwen, van zijn vriend tegenover een minnaar die hij definitief probeert uit te schakelen.
De Roze periode
Passend bij de naam, toen Pablo Picasso zijn eerste kleine succes behaalde. En zijn armoede en depressie grotendeels te boven kwam. Hij had een vrolijkere periode met oranje en roze tinten en de speelse werelden van circusmensen en harlekijnen. Pablo Picasso ontmoette een Boheemse kunstenares, Fernande Olivier (Amélie Lang). Ze kregen enige tijd later een relatie. Fernande verscheen in veel latere schilderwerken.
Hij kwam vervolgens in contact met de Amerikaanse kunstverzamelaars Leo Stein en Gertrude Stein. Het koppel werd aanbidder van Pablo Picasso. Ze werden niet alleen de belangrijkste beschermheer en beschermvrouw voor zijn kunst. Gertrude stond ook afgebeeld in zijn Portret van Gertrude Stein (1905-1906), een van zijn bekendste portretten.
Afrikaanse invloeden
Voor Pablo Picasso was de overzichtstentoonstelling van Paul Cézanne in Le Salon d’Automne een belangrijke invloedsbron. Een jaar na de dood van de kunstenaar in 1906. Hoewel hij al bekend was met Paul Cézanne, ervoer Pablo Picasso de volledige impact van zijn artistieke prestatie pas tijdens de retrospectieve. In de werken van Paul Cézanne vond Pablo Picasso een model voor het distilleren van het essentiële uit de natuur. Om tot een samenhangend oppervlak te komen dat de unieke visie van de kunstenaar uitdrukte. Ongeveer tegelijkertijd werd de esthetiek van de traditionele Afrikaanse beeldhouwkunst een krachtige invloed onder Europese kunstenaars. In Frankrijk begonnen Henri Émile Benoît Matisse, Pablo Picasso en hun vrienden van de School van Parijs. De sterk gestileerde behandeling van de menselijke figuur te bestuderen. Om Afrikaanse sculpturen te vermengen met schildersstijlen afgeleid van het post-impressionistische werk van Paul Cézanne en Eugène Henri Paul Gauguin.
Eerste meesterwerk
Les Demoiselles d’Avignon (1907) was Picasso’s eerste meesterwerk. Het schilderij toont vijf ontklede vrouwen met figuren samengesteld uit platte: Versplinterde vlakken en gezichten geïnspireerd op Iberische kunst. De gecomprimeerde ruimte waarin de figuren zich bevinden, lijkt naar voren te steken in gekartelde scherven. Een fel puntig schijfje meloen in het fruitstilleven onderaan de compositie wankelt op een onmogelijk omgekeerd tafelblad. In dit schilderij wijkt Pablo Picasso radicaal af van de traditionele Europese schilderkunst door diverse stijl aanpassing te maken. Aan het primitivisme en het verlaten van het perspectief ten gunste van een plat, tweedimensionaal beeldvlak.
Toen Les Demoiselles d’Avignon voor het eerst verscheen, was het alsof de kunstwereld radicaal was veranderd. Bekende vorm en voorstelling werden compleet losgelaten. Daarom werd het, het meest vernieuwende schilderij uit de moderne kunstgeschiedenis genoemd. Met de nieuwe strategieën die in het schilderij werden toegepast, vond Pablo Picasso plotseling vrijheid van expressie. Weg van de gangbare en klassieke Franse invloeden, en kon hij zijn eigen weg banen. Formele ideeën ontwikkeld tijdens deze periode leiden direct tot de kubistische periode die later volgt.
Onovertroffen beheersing van techniek en vaardigheid
Met een onovertroffen beheersing van techniek en vaardigheid. Maakte Pablo Picasso zijn eerste reis naar Italië in 1917 en begon direct een periode van eerbetoon aan de neoklassieke stijl. Brekend met het extreme modernisme tekende en schilderde hij werk dat deed denken aan Rafaël (Raffaello Sanzio da Urbino) en Jean-Auguste-Dominique Ingres. Dit was slechts een prelude voordat Pablo Picasso schijnbaar moeiteloos zijn modernistische concepten begon te combineren. Met zijn vaardigheid in surrealistische meesterwerken zoals Guernica (1937). Een uitzinnige combinatie van stijl die de wanhoop van de oorlog belichaamt. Guernica wordt beschouwd als het krachtigste anti-oorlogsstatement van de moderne kunst. Het werd gemaakt als Picasso’s steun voor het beëindigen van de langslepende oorlog. En zijn veroordeling van het fascisme in het algemeen.
Vanaf de eerste verfdruppel koos Pablo Picasso ervoor om de gruwel van Guernica niet realistisch of romantisch weer te geven. Hoofdfiguren: Een vrouw met uitgestrekte armen. Een stier. Een gekweld paard, worden in schets na schets verfijnd en vervolgens overgebracht op het grote doek. Dat hij ook meerdere malen bewerkt. De donkere kleur en het monochrome thema werden gebruikt. Om de moeilijke tijden en de angst die werd geleden uit te beelden. Guernica daagt de noties van oorlogsvoering als heroïsch uit en legt het bloot als een brutale daad van zelfvernietiging. Het werk was niet alleen een praktisch verslag of schilderij. Maar blijft ook een zeer krachtig politiek beeld in de moderne kunst. Geëvenaard door enkele frescoschilderijen van de Mexicaanse kunstenaar Diego María de la Concepción Juan Nepomuceno Estanislao de la Rivera y Barrientos Acosta y Rodríguez.
De laatste jaren van Pablo Picasso
Picasso’s laatste werken waren een mengeling tussen de vele stijlen die hij gedurende zijn leven had omarmd. Hij durfde sculpturen groter te maken en zijn schilderijen expressiever en kleurrijker. Tegen het einde van zijn carrière, genoot Pablo Picasso bij het onderzoeken van klassieke bestaande werken. Die zijn ontwikkeling door de jaren heen hadden beïnvloed. En produceerde verschillende series en variaties van schilderijen van oude Meesters, waaronder Rembrandt, Diego Velázquez en Édouard Manet. De grondlegger van de moderne tradities.
Enkele van de meest opvallende werken die hij maakte. Massacre in Zuid-Korea (1951), geïnspireerd door Las Meninas van Diego Velázquez, en Le Déjeuner sur l’herbe van Manet. Veel van deze werken zijn vandaag de dag nog steeds zeer invloedrijk in de kunstwereld. En in feite, dankzij de visie en uitgesproken creatieve stijl. Behoren ze nog steeds tot enkele van de meest innovatieve werken die in de kunstwereld zijn geïntroduceerd. Zelfs in de afgelopen jaren. Een groot aantal schilderijen die Pablo Picasso tijdens zijn laatste jaren maakte. Worden nu algemeen aanvaard als het begin van het neo-expressionisme.
Pablo Picasso de absolute nummer 1
Toen Pablo Picasso op 8 april 1973 op 91 jarige leeftijd overleed aan hartfalen in combinatie met een longontsteking. Was hij een van de beroemdste en succesvolste kunstenaars, uit de gehele geschiedenis geworden. Picasso’s ware grootheid en betekenis liggen in zijn dubbele rol. Als revolutionair en traditionalist tegelijk. Als enkeling in de twintigste eeuw. Was hij in staat om enerzijds radicaal te vernieuwen en anderzijds traditionele lijnen voort te zetten. Zo overwon hij in Les Demoiselles d’Avignon het representatieve schilderij.
Terwijl hij in Guernica het genre van de historische schilderkunst in een nieuwe vorm deed herleven. Hij is ook ontegenzeggelijk het meest productieve genie in de kunstgeschiedenis. Zijn kunstcarrière overspande een periode van 78 jaar. Pablo Picasso werd, en wordt nog steeds, door schrijvers en critici gezien als een tovenaar en kunst genie. Een metafoor die zowel het gevoel weergeeft van een kunstenaar. Die in staat is om alles om hem heen met één aanraking te transformeren. Als een man die ook zichzelf kan transformeren, ons kan ontglippen, fascineren en betoveren.
Pablo Picasso de William Shakespeare van de kunst
Net als William Shakespeare op het gebied van de literatuur. En Sigmund Freud als de grondlegger op het gebied van de psychologie. Is de impact van Pablo Picasso op de kunst enorm. Haast niemand heeft in de kunstgeschiedenis zo’n grote bekendheid en zo’n ongelooflijke veelzijdigheid bereikt dan Pablo Picasso. De vrije geest, zijn excentrieke stijl en zijn totale minachting voor wat anderen van zijn werk en creatieve stijl vonden. Maakten van hem een groot inspiratiebron en aanjager van aanstormend talent. Heden ten dage bekend als de vader van de moderne kunst, raakt Picasso’s originaliteit elke noemenswaardige kunstenaar. Waaronder de Nederlandse beeldhouwer en kunstschilder Karel Appel en de Nederlandse collega kunstschilder in het magisch realisme, Pyke Koch.
Afbeeldingvermelding
Singleton, M. (2022). Foto in Picasso stijl [Foto]. Locatie, Onbekend. Geraadpleegd op 29 januari 2023, van https://pixabay.com/illustrations/art-colours-face-tache-hair-7452561/ Licentie beeldmateriaal: Under the Pixabay License you are granted an irrevocable, worldwide, non-exclusive and royalty free right to use, download, copy, modify or adapt the Content for commercial or non-commercial purposes.