Claude Monet was een Franse impressionistische schilder afkomstig uit de stad Parijs in Frankrijk. Hij veranderde de moderne kunst met de nadruk op felle kleuren en heldere natuur. Beroemd om zijn landschappen en serie schilderijen die hetzelfde uitzicht in verschillende atmosferische omstandigheden vastlegde. Kunstexperts zien Claude Monet als een van de grootste en meest invloedrijke meesterschilders te allen tijde.
Jeugd
Claude Monet werd geboren in Parijs op 14 november 1840. Het favoriete schoolvak was kunst. Omdat hij gefascineerd geraakt was door de boten in de haven, tekende hij ze met regelmaat. Vanaf zijn vijftiende verdiende hij geld met de verkoop van karikaturen.
Waarvan de meest creatieve werken elke zondag in de etalage van een plaatselijke kunstwinkel werden tentoongesteld. Zijn tante: Marie-Jeanne Lecadre, was amateurschilderes en ze introduceerde Claude Monet in de kunstwereld door hem voor te stellen aan de kunstenaar Amand Gautier.
Een andere kunstinvloed voor de nog jonge Claude Monet was de landschapsschilder Eugène Boudin. Het kunstenaars duo ging samen schilderen. Hij was nog maar 17 jaar oud, maakte zijn eerste openluchtschilderij: Vue des bords de la Lezarde in 1858.
Vanaf april 1859 verzamelde Claude Monet zijn spaargeld uit de verkoop van zijn karikaturen en ging hij kunstgeschiedenis studeren aan de kunstacademie van Parijs. Hij schreef zich in bij de Académie Suisse en raakte bevriend met kunstenaars als Paul Cézanne en Camille Pissarro. Door meer karikaturen te verkopen kon hij het collegegeld bij elkaar sparen.
In juni 1861 werd de studie van Claude Monet verstoort door de dienstplicht in Frankrijk. Toen hij tijdens de dienstplicht in 1862 de vlektyfus kreeg, werd hij ernstig ziek. Zes maanden later kocht Marie-Jeanne Lecadre haar neef uit het leger. Inmiddels op de leeftijd van 22 jaar, begon hij weer te schilderen. In de Franse stad Le Havre ontmoette hij de Nederlandse kunstenaar Johan Jongkind. Wiens werk hij reeds bewonderde vanwege de effecten van het weer op zeegezichten.
Claude Monet en de academie
Als voorwaarde van de reddingspoging van zijn tante uit het toenmalige leger. Keerde Claude Monet eind 1862 terug naar Parijs. Met dien verstande dat hij gaat studeren bij een bekende kunstenaar. De keuze viel op tantes aangetrouwde neef: Auguste Toulmouche.
Toulmouche moedigde hem aan om de destijds opeenvolgende twee jaar te studeren aan de academie van Charles Gleyre. Claude Monet breidde zijn artistieke contacten verder uit en ontmoette Alfred Sisley en Pierre-Auguste Renoir. De groep kunstenaars die later bekend is geworden onder de verzamelnaam de impressionisten.
Kunstexperimenten
Claude Monet deed eindeloze tekenoefeningen en produceerde stillevens waaruit bleek dat hij het schilderen als geen ander onder de knie had. Bosgezichten, geschilderd in het bos van Parijs. Hij observeerde secuur en aandachtig de natuur met haar natuurelementen.
Experimenteerde vervolgens met de wisseling van de 4 seizoenen en haar licht en kleur. Een andere kunstexpertise dat hij graag wilde ontwikkelen was de portretkunst en Claude Monet huurde daarvoor een model in. Om zijn eerste portret te kunnen vervaardigen en zijn kwaliteiten verder te kunnen ontwikkelen.
In 1866 kwam er meer erkenning voor zijn werk toen twee schilderwerken van Claude Monet: La femme en Robe verte, werden getoond in de prestigieuze Parijse Salon. De kunst werd goed ontvangen door de kunstcritici. Mede omdat het de traditionele donkere tinten van gebruikelijke portretten vermengde met de moderniteit van de kleding van het schildersmodel. De aandacht voor zijn werk resulteerde in zijn eerste kunstverkopen.
In 1868 nam Claude Monet deel aan de Internationale Maritieme Tentoonstelling van de stad Le Havre. Hij won de zilveren medaille. Hij keerde in 1869 terug naar Parijs. Helaas met weinig geluk op artistiek vlak. Net als zijn vader trok zijn tante haar financiële steun in omdat hij nog steeds niet was getrouwd. Ongetrouwd zijn maar wel in alle facetten, omgaan met vriendinnen werd toentertijd immers nog als zonde gezien. In 1869 wees het Parijse Salon zijn kunstinzendingen af.
Bij toeval werd Claude Monet uitgenodigd in La Grenouillère, een mondaine Franse badplaats aan de Seine. Hij begon aldaar zijn nieuwe schilderstijl te ontwikkelen met de nadruk op de vluchtige effecten van het licht.
Claude Monet in de oorlogsjaren
Claude Monet verhuisde in 1870 naar Trouville aan de Frans Normandische kust. Waar hij 12 werken schilderde en zijn stijl evolueert. Door het uitbreken van de Frans-Duitse Oorlog, verhuisde hij in september 1870 naar Londen, Engeland.
Claude Monet kwam in contact met de Franse kunsthandelaar Paul Durand-Ruel. Die op het punt stond een nieuwe galerie in Londen te openen. Hij selecteerde een van Claude Monet schilderijen voor zijn eerste tentoonstelling.
Claude Monet bezocht kunsttentoonstellingen en was onder de indruk van de werken van Joseph Mallord William Turner en John Constable. Turner was een kunstvisionair die de effecten van het licht op de natuur vastlegde op het doek, lang voordat de impressionisten op het toneel verschenen.
Hij wilde graag terug naar Parijs, maar vanwege de eerder genoemde heersende Frans-Duitse Oorlog. Ging hij in mei naar de Nederlandse stad Zaandam in de buurt bij Amsterdam. Hij schilderde 24 kunstwerken waarop hij de effecten van het licht op het water van de Amsterdamse grachten vastlegde. De eerste verkopen van Durand-Ruel’s kunstgalerie kwamen binnen. Eindelijk begon het erop te lijken dat Claude Monet behoorlijk van zijn kunst kon leven.
Claude Monet keerde in de herfst van 1871 terug naar Parijs en trof mede door de oorlog een sterk veranderde stad aan. Hij richtte zijn atelier op en werkte aan de afwerking van in Nederland gemaakte schilderijen. Hij slaagde erin een andere handelaar, Gaston La Touche, te interesseren voor een flink aantal van zijn kunstwerken. Door zijn grote kunstervaring stond hij, zo bleek later, in de startblokken om enkele van zijn meest iconische kunstwerken te vervaardigen.
Het eerste meesterwerk
Claude Monet werkte vanaf dat moment in Argenteuil, ten noordwesten van Parijs. De kunstenaar was gefascineerd door de koppeling van de natuur en de architectuur van de opkomende zware industrie. Wat een heel nieuw genre landschapsschilderkunst introduceerde. Hij bouwde een roeiboot om tot een drijvend atelier om de industrie met het landschap beter te kunnen vormgeven op het doek.
Edouard Manet beschreef hem als kunstenaar Rafaël, maar dan op het water. Claude Monet bezocht ook het Franse Normandië, op zoek naar dezelfde combinatie van industrie en natuur. Het was nu dat hij zijn eerste, adembenemende meesterwerk maakte: Soleil levant uit 1872.
Eerste tentoonstelling van de impressionisten
Om de monopolie positie van het Parijse Salon der kunsten te doorbreken, verenigden meerdere schilders zich en organiseerden hun eigen tentoonstelling in april 1874, de Eerste tentoonstelling van de impressionisten. Waaronder 5 schilderijen en 7 pasteltekeningen van Claude Monet. De tentoonstelling was niet succesvol qua verkoop. Maar bracht in ieder geval de kunstcritici aan de praat. Eén werk, in het bijzonder, veroorzaakte opschudding.
Zijn meesterwerk Soleil levant, een kunstwerk met uitzicht op de industriële haven van Le Havre met een fel oranje zon die weerspiegeld wordt in paars water. Lokte een even felle reactie uit van conservatieve kunstcritici. Die negatieve feedback tentoonspreidde tegen de vage vormen, de fletse penseelstreken en het schijnbare gebrek aan uitvoering en afwerking. Eén kunstcriticus gebruikte de titel van het schilderij om de term ‘impressionisme’ te gebruiken, destijds een denigrerend etiket voor deze nieuwe vorm van schilderkunst.
Claude Monet baarde opnieuw opzien, deze keer met zijn meesterwerk La Japonaise. Afgebeeld zijn vrouw in een rode kimono, een traditioneel Japans kledingstuk. Een duidelijke eerste poging tot het maken van een commercieel aantrekkelijk kunstwerk.
Claude Monet, de meesterschilder
In 1877 schilderde Claude Monet een nieuwe reeks schilderijen over treinen en stations, met name rondom het Parijse Gare Saint-Lazare. Het element water was een beetje anders, deze keer in de vorm van stoom van de locomotieven, maar de aantrekkingskracht van het mengen van lichteffecten op industriële architectuur bleef hem fascineren.
Veel van deze werken werden opgenomen in de 30 aanbiedingen van Monet aan de Derde Impressionistische Tentoonstelling van april 1877. Deze tentoonstelling kreeg wat positievere recensies dan voorheen. Het kunst establishment met critici begon te beseffen dat het de impressionisten niet eeuwig kon blijven negeren.
Claude Monet verhuisde naar het rustige plaatsje Vétheuil ten noorden van Parijs. De strenge winter hield de kunstenaar niet tegen om buiten te schilderen en de effecten van het licht op sneeuw en vorst vast te leggen. Zijn financiën stonden inmiddels op een dieptepunt en hij werd mede gezien de situatie gedwongen om bedelbrieven te schrijven.
Claude Monet was haast failliet, maar vol overgave stortte hij zich op zijn werk. Toen hij weigerde deel te nemen aan de Vijfde Impressionisten Tentoonstelling, besloot hij om meer commerciële schilderijen te maken. Waarmee hij zichzelf kon goed onderhouden. Hij diende zijn schilderij: Soleil couchant sur la Seine à Lavacourt, effet d’hiver in bij het Parijse de Salon van 1880, en het kunstwerk werd geaccepteerd. In 1881 waren zijn inkomsten levensvatbaar en begon hij een klantenkring voor zijn werk op te bouwen.
Algemene publieke bekendheid
De impressionisten gingen door met het organiseren van onafhankelijke tentoonstellingen en in 1882, werden 35 schilderijen van Claude Monet tentoongesteld. De tentoonstelling werd het best ontvangen tot dan toe. Vooral zeegezichten van het Franse dorpje Poissy, die vereenvoudigde uitzichten waren waar kleur en licht voorrang kregen op details. In maart 1883 organiseerde Durand-Rule een solotentoonstelling voor de kunstenaar.
Het werd weliswaar geen daverend succes, maar het was wel een stap vooruit voor zijn algemene publieke bekendheid. Dat jaar verhuisde de kunstenaar naar het dorpje Giverny in Frankrijk. Maar voordat hij zich volledig had gevestigd, bezocht de kunstenaar het zuiden van Frankrijk en Italië op zoek naar licht en nieuwe inspiratie op het gebied van de schilderkunst.
Door het bezoeken van dorpen als Bordighera in Italië werd Claude Monet gefascineerd door het mediterrane licht, de pastelkleuren en het weelderige gebladerte en de bloemen. Alleen al in Bordighera maakte hij 50 schilderijen. Hier combineerde de kunstenaar zijn impressionistische stijl met een nieuw helderder palet. In augustus 1884 was hij terug in Giverny en ging hij landschappen en tuintaferelen schilderen.
Bekendheid in het buitenland
In 1886 werd een nieuwe stap voorwaarts gezet dankzij een tentoonstelling in New York, de Verenigde Staten, georganiseerd door Durand-Ruel. De Amerikanen stonden veel positiever tegenover de impressionisten. Claude Monet deed verschillende kunstverkopen. Hij begon in 1889 aan een reeks schilderijen die dezelfde taferelen vastlegden in verschillende licht- en weersomstandigheden rondom de 4 seizoenen. Het resultaat van dit project was een serie over de vallei van de Creuse en uitzichten op Antibes en Juan-les-Pins in Franse Côte d’Azur.
In 1890-91 schilderde Claude Monet zijn serie kunstwerken: Les Meules (De hooibergen). Hij reduceerde de landschappen tot het essentiële element en liet alleen de stemming, kleuren en vormen van een bepaald uitzicht. Op een bepaald moment in bepaalde atmosferische omstandigheden over. Wat hij gezamenlijk de enveloppe noemde. De kunstenaar werkte aan meerdere schilderijen tegelijk om te proberen gelijke tred te houden met de veranderende zon en het licht. Een tentoonstelling van 15 “Meules”, opnieuw georganiseerd door Durand-Ruel, was een succes, en bijna alle schilderijen vonden een geschikte koper.
Kunstreeksen
Vervolgens nam Claude Monet populierenbomen als nieuwe inspiratiebron, daarna een serie van 30 schilderijen van de Rouen Cathedral van 1892 tot 1894. Ook deze meesterwerken verkochten goed. Monet vestigde zich in Giverny en had een inkomen waar een gemiddelde kunstenaar van kon dromen. Hij kon een eigen huis kopen en zijn tuin omvormen tot een door de Japanse stijl, geïnspireerde tuin, compleet met brug, vijver en oosterse flora, zoals hij op Japanse prenten had gezien.
Hij maakte een schildersreis naar Noorwegen in 1895 om sneeuw scènes vast te kunnen leggen. Het jaar daarop keerde hij terug naar Normandië om meer zeegezichten te maken, en in 1897 voltooide hij de kunstreeks Série des matins sur la Seine. Ondertussen werd zijn reputatie als een van de belangrijkste moderne schilders verder versterkt door meerdere tentoonstellingen in Europa en de Verenigde Staten.
In 1899 keerde Claude Monet terug naar Londen en schilderde de Theems vanaf zijn balkon in het hotel. Er ontstonden meer kunstseries met Le Pont de Waterloo, Le Pont de Charing Cross en Série des Parlements de Londres gezien in de nevel van de beruchte mist van de stad. Toen bijna de helft van de 85 Londense doeken te koop werd aangeboden, behaalden ze zijn fel begeerde prijs ooit.
In Giverny was zijn Japanse tuin inmiddels klaar om geschilderd te worden, zoals hij al tijden gepland had. Er werd een nieuwe serie gemaakt waarin de serene brug en de rustgevende lelievijver eronder centraal stonden. Vanaf 1903 maakte hij 150 schilderijen van zijn tuin, maar, altijd op zoek naar perfectie, werden vele kunstwerken nooit voltooid. De kunstenaar bleef zoeken naar nieuwe uitdagingen tot hij eind zestig was. In oktober 1908 bezocht hij het Italiaanse Venetië en legde opnieuw het samenspel tussen licht, water en architectuur vast. Het bleek later zijn laatste schildersreis.
De laatste jaren van Claude Monet
Tijdens zijn laatste jaren leefde Claude Monet in rust en welvaard. Zijn gezondheid werd broos en hij had praktisch geen zicht meer in één oog. De Eerste Wereldoorlog was inmiddels uitgebroken. Hij bleef schilderen en concentreerde zich op treurwilgen en waterlelies op enorme doeken van meer dan vier meter lang. Zo groot dat hij er een nieuw atelier voor moest laten bouwen. Deze werken werden geschonken aan de Franse staat en tentoongesteld in de speciaal gebouwde Orangerie in Parijs. In een door hemzelf ontworpen kunstgalerij.
Claude Monet stierf aan een longaandoening op 5 december 1926. Het werk van hem had zijn tijdgenoten en de post-impressionisten zoals Vincent van Gogh beïnvloed. De kunst mag tegenwoordig al verder zijn gegaan dan het pure impressionisme toen Monet nog schilderde, halverwege de 20e eeuw. Zijn plaats als een van de grondleggers van een stroming die de kunst voorgoed had veranderd, verzekerd.
Afbeeldingvermelding
Anoniem (192*). Geraadpleegd op 15 februari 2023, van https://d16kd6gzalkogb.cloudfront.net/__sized__/artist_images/Claude-Monet-Photography-of-the-artist.webp Licentie beeldmateriaal: Deze afbeelding bevindt zich in het publiek domein omdat de auteursrechten verlopen zijn en de auteur anoniem is. Dit heeft betrekking op de Europese Unie en die landen die een auteursrechtentermijn hebben van 70 jaar nadat het werk openbaar werd gemaakt en de auteur diens identiteit nooit geopenbaard heeft.