Maurits Escher. Voluit geschreven Maurits Cornelis Escher. In het buitenland ook wel bekend als M.C. Escher. Was een Nederlands graficus. Wie is Maurits Escher en waarom is Maurits Escher beroemd. Vanwege zijn interessante en wonderbaarlijke prenten met surrealistische en conceptuele effecten. Op die prenten is een soort illusiebeeld te zien. Het zijn prenten bijvoorbeeld waarop het water naar boven loopt. Of waarop je poppetjes ziet zowel naar beneden als daarboven lopend. Vaak is de achtergrond van illusie ook een mathematisch karakter.
Jeugd
Maurits Escher was de jongste zoon van vijf jongens en werd opgevoed door zijn vader. George Escher, een civiel ingenieur, en zijn stiefmoeder, Sarah Gleichman. Maurits Escher was in zijn jeugd ziekelijk maar toch energiek genoeg om als creatief kind op te bloeien. Hij voelde zich aangetrokken tot muziek en het timmermansvak. Hoewel hij beïnvloed werd door de techniek van zijn vader, blonk hij niet uit in de wiskunde. In feite zakte hij voor verschillende van zijn eindexamens en heeft hij zijn middelbare schoolopleiding nooit officieel afgemaakt.
Van 1919 tot 1922 studeerde Maurits Escher aan de Kunstnijverheidsschool in Haarlem. Waar hij een interesse voor grafiek ontwikkelde en vooral in houtsnede werkte onder leiding van zijn leraar Samuel Jessurun de Mesquita. Hij bracht een aantal jaren door met reizen en schetsen door Europa. Van 1922 tot 1935 woonde hij vervolgens in Italië en voorts in Zwitserland en België.
Op zijn prenten en tekeningen uit deze periode geeft Maurits Escher landschappen en natuurlijke vormen op een fantastische manier weer door meerdere, tegenstrijdige perspectieven te gebruiken. Hij raakte geïnteresseerd in de optische illusie. Dat je namelijk in een tekening iets kunt tekenen wat eigenlijk niet kan bestaan. Hij wilde mensen in zijn kunstbeelden op het verkeerde been zetten. Je dient daarbij anders naar kunst te kijken. Met een open blik. Zodat je als kijker niet door je eigen hersenen op een verkeerd beeld gezet wordt. Dat wilde hij met zijn prenten laten zien.
Kunststijl
Maurits Escher volwassen stijl ontstond na 1937 in een serie prenten die nauwgezet realisme combineerde met raadselachtige optische illusies. Hij bracht grote technische virtuositeit. Onmogelijke architectonische ruimtes en onverwachte metamorfoses van het ene object in het andere in beeld. Maurits Escher wordt ook wel de “vader van de moderne vlakvullingen” genoemd. Hij gebruikte vaak geometrische rasters om ingewikkelde, in elkaar grijpende ontwerpen te maken.
Ook verkende hij de mezzotint (zwartekunst), een veeleisende en precieze techniek met metaalgravure. Waarmee hij enkele van zijn beroemde werken in zwart-wit maakte, zoals: Mier (1943), Oog (1946), Galerij (1946), Kristal (1947) en Druppel (Dauwdruppel) (1948).
Zijn serie “De vreeselijke avonturen van Scholastica” (vanaf 1956). Is een verzameling van zijn vlakvullingstekeningen, waarin vaak dieren voorkomen. Maurits Escher was een eigenwijze man. Wat vaker gewoon is bij beroemde kunstenaars met een groot en origineel oeuvre. Hij bleef doen wat hij zelf wilde en vertelde daarover:
“Het is nou mijn specialiteit, voor zover ik weet. Ben ik de enige die zich daarvoor interesseert om aan elk figuurtje een vorm te geven. Zodanig dat u het zou beschouwen als erkend natuurobject.”
Aangevuld door het antwoord op “Wat is regelmatige vlakverdeling”:
“De regelmatige verdeling van het vlak. Dat is een vlak te vullen met een vorm met een figuur die zich herhaalt. Zodanig dat er geen open tussenruimte overblijft.”
Je herkend de figuurtjes immers direct. Maar het is qua thematiek ook heel gevarieerd. Bijvoorbeeld bij de fameuze Waterval (ca 1961). Waarbij je haast goed moet puzzelen wat de werking van het object nu precies is. Waarbij het water naar boven stroomt, naar beneden valt en weer naar boven stroomt. Hij wandelde elke dag 2 uur in het bos met een schetsboekje bij de hand. Veel inspiratie met alle pracht en praal van het bos is ook terug te zien in zijn werk. Maar hij inspireerde zijn kunst ook op basis van het werk van andere kunstenaars. La Cara de la Guerra (1940) van Salvador Dali bevat een “doodskop” in het oog. Oog (1946) van Maurits Escher bevat hetzelfde illusiebeeld.
Hij was lid van “De Grafische”, dat waren nog meer grafisch kunstenaars die een keer in de maand bijeen kwamen. Maurits Escher kreeg gedurende zijn carrière meer waardering voor zijn werk in Amerika dan in Europa, laat staan zijn eigen Nederland. Zijn doorbraak kwam doordat hij op het congres van kristallograven en wiskundigen zijn werk liet zien. Met veel interesse als gevolg. Toen zeiden een heleboel wiskundige: Wat wij in een formule proberen te vatten. Verwoord Maurits Escher in een prent.
In totaal maakte Maurits Escher enkele duizenden tekeningen en schetsen in zijn leven met als laatste meesterwerk Ringslangen (1969). Het interessante van zijn werk is eigenlijk dat hij een wiskundig draaiend brein had maar niets van wiskunde wist. Dus dat die wiskunde, dat laten we zeggen de ordening van de wereld, via zijn brein, sterk mathematisch gefundeerd was zonder dat hij een wiskundige formule zou kunnen oplossen. Dat is een hele wonderlijke zaak. Zijn werk, ademt abstractie.
Afbeeldingvermelding
Simões, P. (2020). Foto van Maurits Escher, aan het werk in zijn atelier [Foto]. Museu de Arte Popular, Lissabon, Portugal. Geraadpleegd op 31 januari 2023, van https://www.flickr.com/photos/pedrosimoes7/50385403156/in/photolist-2jLomXw-2n1KzJx-K85F9g-zPVtiC-oHaBck-2hVsdb7-fvgUpq-E9txhG-21mnssD-2nSEib6-2iStCeL-2ig96gS-53VufG-2n2VeGr-FhsQVJ-L6XKiE-232MrmC-G6kpF7-2jCTAaq-22F2Ycx-2aWj1zd-tHT9Jq-xveyu7-2cknPL5-2kZZ8nr-4X3ssG-2aRZ8Aj-28ZEC2B-28ZEGck-2iBntTz-Mvbbhr-28tpoij-Mtujze-o6jcH8-EsJFcm-239N5iF-22bHyuQ-DR86Wx-2jC466K-Erqm2j-22UeCVp-2iHZKGC-GmYV9v-FaUzt1-23a7vvx-RpfB5f-7t9bFv-HBY6R8-23S2SQX-2jDV22q Licentie beeldmateriaal: Naamsvermelding 2.0 Unported (CC BY 2.0)